Marzec 29 2024 13:23:04
Nawigacja
· Strona Główna
· Artykuły
· Download
· Forum
· Galeria
· Kontakt
· Szukaj
Gazeta Grudziądzka - wycinki z lat 1900 - 1907

Gazeta Grudziądzka 13.03.1900
Ucznia przyjmie w piekarstwo A. Miklikowski, piekarz w Nowem (Neuenburg)

Gazeta Grudziądzka 26.05.1900
Ucznia z porządnej rodziny, chcącego się wyuczyć piekarstwa, przyjmie zaraz lub później Antoni Lange, mistrz piekarski ,Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 18.06.1904
Piegi i wszelkie nieczystości skórne usuwa szybko i nadaje twarzy delikatną, białą płeć 'krem i balsam nowski' 3 marki - na słaby porost włosów, jedyny rzetelny i wdzięczny środek jest 'balsam cebulany nowski' 3 mk. Setki podziękowań za doskonały skutek obydwóch środków w krótkim czasie odebrałem. H. Smyczyński, aptekarz Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 21.06.1904
Warlubie. Wybuchł ogień na tutejszym folwarku, który zniszczył stodoły i chlewy. Ogień spowodowały podobno iskry przejeżdżającego wieczornego pociągu.

Potrzebna jest mamka od 1 lipca. Zgłosz. przyjmuje Wojnowska, Konschitz p. Neuenburg.

Gazeta Grudziądzka 02.07.1904
W Morgach, pod Nowem, obchodzi dziś, w dniu 1 lipca, gospodarz i kołodziej p. Teofil Jaruszewski ze swą małżonką, z rodziny Fifielskich, srebrne wesele. Serdecznie winszujemy. — Red.

Do mego składu tow. kolonialnych i oberży szukam porządnego dziewczęcia, które także w gospodarstwie pomagać musi. B. Baumaunn — Neuenburg Westpr.

2 uczni w naukę ślusarstwa i jednego do składu żelaza, synów uczciwych rodziców i niemiec. językiem władających, szuka zaraz E Kleinwachter, Neuenburg Westpr.

Gazeta Grudziądzka 16.07.1904
Warlubie. W środę rano spaliły się rzezalnia i stodoła rzeźnika p. Trudego doszczętnie. Spłonęło dużo zapasów mięsiwa. Ogień powstał podobno przez zapalenie się siana.

Do mego składu towarów kolonialnych i wyszynku przyjmę zaraz 2 biegłe sprzedawaczki i uczennicę. Zgł. z odpisem świadectw, fotogr. i pod. pretensyi przyjm. D. Herrmann - Warlubien WPr.

Gazeta Grudziądzka 19.07.1904
Wolontariusza i 2 uczni z dobrem wykształceniem szkólnem przyjmie zaraz lub od 1 października do składu żelaza Otto Hensel, Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 23.07.1904
Bzowo. Pożar szalał w nocy na czwartek około godz. 1 i pół w Bzowie. Zgorzały doszczętnie gospodarstwa posiedzicieli panów Borny, Czachorowskiego i Wróblewskiego.

Walne zebranie członków kasy pożyczkowej dla Komorska i okolicy odbędzie się w niedzielę, dn. 24 b.m. o godzinie 5-tej na sali p. Podorzymskiego. PORZĄDEK DZIENNY:
1)Zawiadomienie o obecnym stanie kasy pożyczkowej.
2)Sprowadzanie przez kasę maszyn rolniczych i konsumy.
3)Zabezpieczenie na życie i poręki.
4)Rozmaitości.
Zarząd.

Uczeń z odpowiedniem wykształceniem może się zgłosić. C. Petrykowski, handel tow. kolonialnych i destylacya - Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 20.09.1904
Mleczarnia w Warlubiu przyjmie zaraz jednego ucznia na zasługi. Przy 2 letniej nauce, żąda się wynagrodzenia.

Gazeta Grudziądzka 9.03.1905
Wolontaryusza i 2 uczni przyjmie zaraz T.Witkowski, balwierz i fryzyer w Nowem.

Ucznia drugiego przyjmie Piechocki kołodziej, Gr. Kommorsk W- Pr.

Potrzebna zaraz dobra zwinna kucharka, któraby się znała doskonale na kuchni, praniu i prasowaniu, do dużego domu. Tylko bardzo dobre rekomendacye będą uwzględnione. Wacław Korzeniewski, Nowe (Neuenburg Wpr.)

Baczność! Szukam zaraz przodownika z kilku chłopami do cegielni na wysokie zasugi. Przedsiębiorca Leon Zgubjański. Warlubien Wpr.


Gazeta Grudziądzka 30.06.1906
2 uczni mających chęć wyuczyć się malarstwa przyjmie zaraz Rzendkowski, malarz w Nowem (Neuenburg W Pr.) 

Gazeta Grudziądzka 05.01.1907
Szan. Publiczności miasta Nowego i okolicy donoszę jak najuprzejmiej, iż nabyłem od p. M. Lange piekarnią. Mem staraniem pozostanie dostarczać wyborne pieczywa, chleba I bułek. Jestem także gotowy na każdy czas wykonać wszelkie zamówienia na ciasta, torty, baumkuchy, lody i wszelkie inne w zakres cukierniczy wchodzące pieczywa. Wszelkie pieczywa maślanne wypiekam pod gwarancyą na czyst. natur. maśle. Proszę zatem Szan. Rodaków jak najusilniej o poparcie mego przedsiębiorst. ST. Wiecki, cukiernik.

Każdą ilość zboża, drzewa, węgla, sztuczn. nawozów i artykułów pastewnych kupuję i sprzedaję pod bardzo korzystnemi warunkami. Mam też filią największej fabryki machin po cenach najtańszych, także na odpłatę. Otton Gaul, handel zbożowy Nowe (Neuenburg W.Pr.)

Gazeta Grudziądzka 10.01.1907
Nowe. Gmina tutejsza zakupiła tutejszy pram od p. Maertensa za 45000 marek. Nowe urządzenie i rozbudowanie pramu kosztować będzie 39000 marek.

Gazeta Grudziądzka 12.01.1907
W. Komórsk, pow. świecki, 9.1.07. Do zarządu szkólnego wybrała nasza czysto katolicka wioska żyda Mendla, a głównie przyczynił się do tego p. L., który, chociaż sam katolik, głos swój oddał na żyda! Dalej należy się nagana pp. Podorzymskiemu, Jasińskiemu i Wiśniewskiemu, którzy na wybory wcale się nie stawili. Jeżeli na wybory nie chcą przychodzić, to niech się nie dają wybierać na ławników do rady gminnej. - Smutne to, że Polak katolik tak daleko o swej godności zapomina, że głosuje na żyda do rady szkolnej nadzorczej. Kiedyż nareszcie przejrzymy, że żydzi to najwięksi wrogowie polskości i katolicyzmu? Red.

Gazeta Grudziądzka 15.01.1907
W Kamionce złożony został z urzędu sołtys p. Paluch a w jego miejsce naznaczony został jakiś kolonista z Chłędowa.

Baczność! Poszukuję 20 chłopów 40 dziewcz.i 20 chłopak. na letnią pracę do Meklenburgii. Odjazd 20. marca. Chłopi mają do 1. czerwca 1,40 mk., czerwiec i wrzesień 1,80 mk., lipiec i sierpień 2,00 mk. i do końca 1,40 mk. Chłopacy 1.25 i 1,50 mk., dziewczyny 1,10 i 1,50 mk. Najwięcej roboty akordow. Daję całe utrzymanie i chleba 10 fnt. tygodniowo. Podróż w obie strony wolna. Przedsięb. Bern. Smarz Warlubien (Kr. Schwetz).

Rodakowi sprzedam moją posiadłość 30 mrg. na całą okolicę najurodz. ziemi pszennej i 30 mrg. najpiękn. łąk. Budynki wszystkie nowe. zabezpiecz. od ognia 19000 mk. Cena bardzo umiarkowana, bez inwent. o 6000 mk. tańsza. Do kościoła i dworca 4 klm., do szkoły 1 klm. P. Majewski, Bobrowitz per Schmentau Wpr.

Baczność! Poszukuję od 28 stycznia 6 chłopów do rolniczych prac do Meklenburgii. Dniówka 1,25 m. i wysoki deputat. Jan Eckert, Gr. Kommorsk.

Gazeta Grudziądzka 17.01.1907
Sprzedam korzystnie moją posiadłość w obszarze 18 mrg. roli z domem mieszkalnym i stodołą. Leśniewski, Bochlin p. Neuenburg Wpr.

Dom z ogrodem i mniejwięcej 2 mrg. dobrej ziemi w mieście sprzeda Torbicki w Nowem (Neuenburg Wpr. Klosterstr. 10).

Do Pomeranii poszukuję chłopów chłopaków i dziewcząt. Zasługi chłopów na początku 1,70 mk., kobiet 1.20 mk. Od lipca do 16 września chłopi 2 mk., kobiety 1,60 mk. Kopanie buraków dla inwentarza na akord po 3 mk. Wiązanie zboża zim. 3 mk., latow. 2.50 mk. Ładowanio buraków na wagony 10 mk., brukwi 9 mk. Odjazd w marcu. Przedsięb. Bolesł. Szałczyński Warlubien.

Gazeta Grudziądzka 19.01.1907
Nowe. 14.I.07. Chociaż znajdujemy się w przededniu wyborów do parlamentu, które to teraz zajmują głowę każdego, to w powiecie tego nie powinniśmy zapominać o sprawach naszych bieżących. Chodzi bowiem tu u nas o nasz bank polski nowski, który to w powiecie świeckim jest prawie najstarszy i dlatego cieszy się wielkiem zaufaniem. Z tego też powodu Niemcy czy też ludzie Niemcom przychylni starali i starają się jeszcze tę naszą instytucyę zgermanizować. Znajduje się już jeden Niemiec luter w radzie nadzorczej i obecnie dokładają ludzie nam nieżyczliwi wszelkich sił, aby dostać do rady nadzorczej więcej Niemców albo ludzi, którzyby stali po ich stronie. W tym roku szczególnie jest dla nas obór rady nadzorczej bardzo ważny, ponieważ rada nadzorcza wybierze jednego członka do zarządu na miejsce p. Żurawskiego z Bochlina, który wystąpił. Gdyby się udać miało naszym wrogom przeprowadzić na walnem zebraniu, które się odbędzie dnia 20-go stycznia r.b. o godz. 5 w lokalu p. Petrykowskiego, w miejsce trzech z rady nadzorczej występujących członków swoich, otrzymalibyśmy na pewno do zarządu jednego Niemca. Dlatego wzywa się wszystkich członków polskich rzetelnie i prawo myślących, żeby nie zaspali gruszek w popiele i jak najliczniej się stawili na walne zebranie. Trzeba jednak zaznaczyć, że każdy członek ma prawo tylko w tym jednym dniu wypowiedzieć swoje żale i do naprawy się przyczynić. Miejcie się więc na baczności i stawcie się jak najliczniej, bo przyjdą pod obrady sprawy arcyważne! Korespondent

Z powodu choroby sprzedam mój Dom za 1600 tal., wpłaty 600 tal., reszta hipoteka 160 tal., przynosi dani. Katarzyna Laskowska, Nowe (Neuenburg Wpr. Langestr.)

Gazeta Grudziądzka 22.01.1907
Potrzebuję 10 chłopaków i 20 dziewcząt na majątek Barsikow p. Berlinem. Chłopacy dostają dziennie 90 fen., podczas żniw 1,10 mk., dziewczyny 80 fen., podczas żniw 1 mk. i życie. Podróż w obie strony wolna, akord przy burakach, żniwach i kartoflach wysoki. Odjazd 10. marca. Przedsięb. Jan Szałczyński, Warlub Wpr.

Nowe. Nowy 3 piętrowy Dom po spaleniu odbudowany, a ponieważ bardzo obszerny, przeto stosowny do każd. przedsiębiorstwa, takie do otw. domu towarowego, sprzeda się lub wydzierżawi. Zgł. przyjmuje J. Loewenstein w Grudziądzu.

Gazeta Grudziądzka 24.01.1907
Potrzebuję 10 chłopaków i 20 dziewcząt na majątek Barsikow p. Berlinem. Chłopacy dostają dziennie 90 fen., podczas żniw 1,10 mk. dziewczyny 80 fen., podczas żniw 1 mk. i życie. Podróż w obie strony wolna, akord przy burakach, żniwach i kartoflach wysoki. Odjazd l0 marca. Przedsięb. Jan Szałczyński, Warlub Wpr.

Baczność! Do Saksonii poszukuję chłopów chłopaków i dziewcząt. Zasługa chłopów na początku 1,76 mk., dziewcząt 1,25 mk. Od lipca do 10-go września chłopi 2,26 mk., dziewczęta 1,60 m. Kartofle i mleko. Chłopacy dost. 1,60 i 1,75 mk. Praca trwa od 5 rano do 7 wieczorem. Wspólna kuchni. Odjazd w marcu. Prace wszystkie akord. Przedsięb. Jan Meller, Warlubien.

2 uczni poszukuje cnociaż na zasł. malarz Borucki w Nowem (Neuenburg).

Gazeta Grudziądzka 26.01.1907
Tylko rodakowi sprzedam swą posiadłość we wielkiej wsi Kamionce położoną. Rzeźnik lub kowal miałby tu dobre powodzenie, ponieważ ani jednego ani drugiego dotąd niema, a jest 6 oberż i szkoła, Dom obszerny, szopa masyw. i 39 mrg. ogrod. roli. Do kośc. i miasta 7 klm. do dworca 3 klm. Cena umiarkowana, wpłata podług ugody. Znaczek na odpowiedź upr. Józef Borucki Adl.Kamionken.Hardenberg.

Gazeta Grudziądzka 29.01.1907
Z Warlubia donoszą nam, iż dawał pewien urzędnik kolejowy niektórym zależnym ludziom pisane kartki wyborcze na kandydata niemieckiego. Ponieważ zaś u Niemców chyba nie było braku kartek drukowanych, przeto robi to mimowoli takie wrażenie, jakoby te kartki miały być naznaczone. A tego przecież czynić nie wolno!

Nowe. Zapał podczas wyborów w naszem mieście był bardzo wielki. Polaków. głosowało 95 procent. (Cześć dzielnym Nowiakom! Red.) Na p. Jaworskiego padło 551, Holza 470, Trilse 3, Spahna 1, 3 głosy zostały unieważnione.

Twardogóra, pow. świecki, 21. 1. 07 Chociaż nieomal w każdej gazecie czyta się aby każdy Polak tylko u Polaka kupował, to jednak u nas tak nie jest. U nas choć większa część naszego ludu polskiego niż żydów, aby za swój grosz polski wzbogacać kieszenie wrogiego nam plemienia. Powinno to się naprawić i każdy prawy wiarus winienby kupować tylko u swoich. Założono teraz niedawno w Kamionce kriegerfor i szicenferajn, chociaż to wioska polska czysto katolicka; przystąpiło też bardzo wielu Polaków z naszej wioski i z Rychławy do wymienionych ferajnów, a na zabawach tychże śpiewają oni Deiczland uber allees, na polskie zabawy zato uczęszcza bardzo mało naszych.

Poszukuję do kwietnia lub całe lato 5 chłopów. Jan Lutza. przedsięb. Warlubien

15 chłopów poszukuję zaraz do Pomerani w okolicę Anklamu. Daję 1.20 mk dziennie i deputat. Od kwietnia może się zgłosić jeszcze więcej ludzi. Józef Wiczyński, Gr. Kommorsk.

Baczność rodacy! Poszukuję na dobry kontrakt od kwietnia lub maja w okol. Tczewa 40 ludzi i to przeważnie dziewcząt. Chłopi dostaną 1,30 1,40 1,50 i 2 mk., dziewczęta 1,00 1,20 mk. i z powr. Żniwa i jesienne prace na akord. 10 fnt. chleba i całe utrzymanie. Także szukam 4 chłopaków do koni na cały rok za Berlin 80 tal., życie i spanie. Jan Bannach, Col. Osterwitt p. Schmentau.

Gazeta Grudziądzka 02.02.1907
Na mój folwark poszukuję przodownika i kucharki. Jan Schwortfeger, Warlubien.

Gazeta Grudziądzka 07.02.1907
Sanie ma na sprzed. Szturmowski Gr. Kommorsk.

2 uczni synów porządn. rodziców, którzy mają chęć wydoskonalenia się w piekarstwie i cukiernictwie przyjmie zaraz w naukę St. Wiecki. parowa piekarnia i cukiernia w Nowem (Neuenburg Wpr.)

Uchnia i pachołka na stałe zatrudnienie przyjmie kołodziej Piechocki Gr. Kommorsk.

5 chłopów, 17 dziewcząt 12 chłopaków do Brandenburgii. Odjazd 12 marca. Dniówka chłopów 1,25 1,50 mk., dziewcząt i chłopaków 80 fen. i 1 mk. Wysoki akord i ordynarya. Podróż w obie strony wolna. Na odpowiedź znaczek uprasza Aut. Zgoda - Weide p. Neuenburg Wpr.

Do Pomeranii potrzebuję chłopów, chłopaków i dziewcząt. Chłopi dostaną 1,10 1,50 1,80 mk., chłopcy i dziewczęta 80,90 i 1 mk. Wszystko akord, wolne utrzymanie i podróż w obie strony. Przedsiębiorca Augustyn Nowicki, Weide p. Neuenburg.

Gazeta Grudziądzka 09.02.1907
Z Komorska pisze nam p. J. Jasiński, iż niesłusznie zarzucano mu w nr. 12 'Gazety', że jeżeli nie chce chodzić na posiedzenia, to lepiej nie powinien przyjmować urzędu ławnika przy dozorze szkolnym. I on boleje nad tem, że wybrano do zarządu szkolnego innowiercę, lecz ma żonę chorą i rozległy interes, tak iż na wybory stawić się nie mógł. Zresztą nie przypuszczał, aby przy 7 głosach polskich (oprócz jego) a tylko 3 głosach niemieckich mógł być wybrany innowierca. Pan Jasiński przyjął ten urząd tylko dla tego, aby nie dopuścić do wyboru Niemca, lecz nie narzucał się nikomu, aby go na ten urząd wybrano. Spełniał też dotąd swój obowiązek sumiennie.

Z Bzowa donoszą nam, iż udział w wyborach brało 155 wyborców. Spodziewać się należało, żo przynajmniej 126 głosów padnie na p. Jaworskiego, a tymczasem otrzymał tenże tylko 97 głosów, a p. Holz aż 56, chociaż gmina ta jako też folwark zamieszkane są z małemi wyjątkami przez samych Polaków. A zatem jaKie 26 głosów oddano z naszej strony na lutra. Lepiej spisały się sąsiednie wioski, gdyż tam prawie ani jeden głos polski nie poszedł na marne. - Oby nasi wyborcy tamże przy przyszłych wyborach lepiej się spisali! -Red.

Gazeta Grudziądzka 12.02.1907
Z pod Nowego. W niedzielę dnia 3 bm. powstał u p. Wojnowskiego w Kończycach pożar, który zniszczył oborę. Bydło zdołano wyprowadzić. Dalszemu szerzeniu się ognia zapobiegła straż pożarna z Nowego.

Gazeta Grudziądzka 16.02.1907
RUCH TOWARZYSTW. Zebrania Towarzystw odbędą się w niedziele dnia 17-tego lutego:
w Komórsku ludowego o zwykłym czasie i w zwykłym lokalu.
w Warlubiu ludowego o godz. 5 po poł. u p. Popławskiego.
w Nowem przemysłowego o godz. 6 wiecz. u p. Petrykowskiego.
w Kamionce ludowego o godz. 4 po poł, u p. Jędrzejewskiego.

Pieniążkowo, pow. kwidzyński, 30.1.07. Padło tu przy ostatnich wyborach do parlamentu 81 głosów na polskiego a 6 na niemieckiego kandydata. Kandydat polski byłby otrzymał jeszcze kilka głosów więcej, gdyby robotników polskich nie było się zatrudniało tak daleko, że na wybory stawić się nie mogli. Pewien Polak znów nie pozwolił swemu bratu niewidomemu i chorowitemu iść na wybory, chociaż miał blisko i sąsiedzi chcieli go zaprowadzić. (Spodziewać się należy, iż na przyszłość lepiej będzie pojmował swój obowiązek wyborczy. Red.). W Półwsi i Dąbrówce oddano razem 303 głosów polskich a 43 niemieckich, w Ostrowitem 143 polskich, a 43 niemieckich. I tam mógł polski kandydat otrzymać więcej głosów, ale niektórzy wyborcy polscy nie spelnili swego obowiązku, a pewien Polak, krawiec, wolał w tym czasie siedzieć w knajpie i zalewać się tą obrzydłą oparą. Smutne! Oby to na przyszłość się nie powtórzyło! Red.

Gazeta Grudziądzka 19.02.1907
Sprzedam korzystnie swoją posiadłość 5 mórg dobrej z łąką i masywnym budynkiem. Bernard Kuffel, Abbau Warlubien.

Sprzedam moją posiadłość, dobry budynek, 8 mórg dobrej ziemi, 4 morgi bydlęcej łąki, sad i inwentarz. Cena podług ugody. Jan Piotrowski, Skurzejewo b. Gr. Kommorsk.

Przepraszam panie B. Piotrowską i A. Paluchowską z Pastwisk, że obraziłam je wysłaniem listów noworocznych. Marta Zielińska z Komorska.

Radgoszcz, pow. starogardzki, dn. 12.2.07. W niedzielę 10 b. m. odbył się u naszego szynkarza wieczorek muzyczny. Wszyscy się dobrze bawili, aż p. S. nóż z kieszeni wyciągnął, aby zemścić się na kimś z gości. Nóż mu odebrano, ale w tej chwili podał mu jego 12 letni syn inny nóż, który jednakowoż także mu zdołano odebrać, zanim jakikolwiek użytek z niego zrobił. Bardzo to smutne, że w tak ciężkich czasach Polak i katolik tak się daje namiętnościom porywać i dzieciom swoim taki zły przykład daje!

Gazeta Grudziądzka 02.03.1907
Nowe. 21 lutego znaleziono poza miastem zwłoki 50 letniego deputatnika Behrendta z roztrzaskaną głową. Jak się obecnie wykazało, został nieszczęśliwy zabity przez pewnego robotnika ze zemsty.

Gazeta Grudziądzka 05.03.1907
Sprzedam moją posiadłość składającą się z 6 mórg roli, mas. budynku z 4 izbami i osobnej stajni pod dachówką. Zgłosz. przyjmuje Feliks Zieliński, Weide bei Warlubien

Baczność! Poszukuję od 15 marca przodownika, kucharek i około 100 ludzi pod bardzo korzystn. warunkami do Ukermarku. Do kościoła katol. 8 klm. Przedsięb. Polakowski, Warlubien Wpr.

Poszukuję od 1 kwietnia r.b. 3 porządnych żonatych FORNALI i szwajcara albo człowieka żonatego, który by umiał doić na wysoką płacę i dep. F. Majewski, Gr. Kommorsk

Kawaler Polak, 27 lat licz., posiad. got. 3500 mk., szuka dla braku znajom. pań towarzyszki życia. Panny lub młode bezdzietne wdowy z odpowied. majątk., najchęt. pragnął by się ożenić na karczmę lub w gospodarstwo, zechcą zgłosić z dołączeniem fotografii, która się zwróci, pod adr. L.B. postlag. Warlublen Wpr.

Gazeta Grudziądzka 12.03.1907
Nowe. U kupca Rathkego ztąd wybuchł w składzie w nocy z 5 na 6 bm. ogień, który tak szybko się rozszerzył, że tylko z trudnością udało się ujść z życiem sekretarzowi pocztowemu Poltemu i dwom młodym ludziom, mieszkającym w wyższych piętrach tego domu. W jaki sposób ogień powstał, nie wiadomo.

Gazeta Grudziądzka 19.03.1907
2 uczni do wyuczenia się piekarstwa poszukuje od zaraz Golombiewski, Nowe (Neuenburg WPr.)

Moja dobrze prosperującą cegielnia na wsi z 8 morg. dobrej gliniastej roli, pomieszkaniem i budynkami gosp., piecem do wypalania cegły, jest przy małej zal. tanio do nabycia. Zgłoszenia przyjmuje B. Baumann Neuenburg WPr.

Gazeta Grudziądzka 23.03.1907
Kamionka, w marcu 07. Wioskę naszą zamieszkują wyłącznie Polacy-katolicy, ale smutnie się tu dzieje. Wybudowaliśmy u nas przed niedawnym czasem dwie Boże-męki a trzecia jest w takim stanie opłakanym, że aż żal obok niej przechodzić. Na odbudowanie Bożejmęki to brak trojaka, ale na muzyki albo bale, które się tu przed Postem w każdą niedzielę odbywały, na hulanki i pijatyki nikt nie żałował wydać talara i więcej. Spodziewam się, że Kamieniacy sami teraz zaniosą każdy po kilka trojaków na cel wymieniony. Składki przyjmuje J. Dominikowski. skarbnik Tow. naszego.

Codziennie świeżo palone i czystego smaku kawy po 0,90 do 1,80 m. za funt poleca Franc. Krogoll Neuenburg WPr.

Gazeta Grudziądzka 28.03.1907
Trzeźwego i sumiennego fornala, który ma być zarazem woźnicą (kuczerem), poszukuję zaraz na 270 m. roczn. zasług. G. Franz — Treul p. Neuenburg WPr.

Gazeta Grudziądzka 09.04.1907
2 uczni i 2 czeladników na stałą pracę poszukuje od zaraz Fr. Gburek, mistrz stolarski Nowe (Neuenburg WPr.)

Gazeta Grudziądzka 11.04.1907
Wiec Zjednoczenia Zawodowego polskiego w Nowem odbędzie się w niedzielę dnia 14. bm. na sali pani Pelowskiej w ulicy Gdańskiej.

Gazeta Grudziądzka 13.04.1907
Żon. stelmacha poszukuje Dom. Przysieka p. Wongrowitz. Potrzebowano szyny od torów kolej., polnych i lorki do przewracania kupuje B. Baumann, Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 16.04.1907
Nowe d. 8.4.07. Strajk szkólny tu bardzo osłabł. Z początku strajkowało tu bardzo dużo dzieci, a obecnie tylko jeden i to uczeń z drugiej klasy Antoni Bałdowski. Tak jak on, tak i wiele innych dzieci nie zostało do wyższej klasy przesadzonych. Powodem tego był tylko strajk szkolny. Chcą B. też zmusić, aby swoje nazwisko zamiast Bałdowski pisał po kulturniejszemu Baldowski.

Z powodu rozparcelowania posiadłości p. M. Lewickiego w Kamionce per Twardogóra (Hardenberg) sprzedam z polec. p. A. Lipowskiego z Grudziądza w czwartek dn. 18 kwiet. br. o 10 godz. przed poł. więcej dającemu za gotówkę następujący inwentarz: 4 dobre krowy, 2 wysoko cielne, 3 stadniki, 4 konie, świnie, pszczoły, wozy, sanki rożni., rozm. sprzęty roln., słomę, kartofle, stodołę do rozebrania itd. I. Olszewski. NB. Kupującym, którzy są mi znani, udzielam kredytu. Kamionka leży 10 minut od stac. kol. Hardenberg.

Egzystencja dla ogrodnika! Z powodu założenia sobie ogrodnictwa sprzedam moją w środku wsi, niedaleko kościoła i szkoły położoną posiadłość obejm. ca. 4 morgi pszennej ziemi, wielki sad i budynki. Warunki kupna bardzo dogodne. Dzielny fachowiec może się zgłosić pod adr. Jos. Schoeps, Gr. Kommorsk, stac. kol. Warlubien.

Gazeta Grudziądzka 18.04.1907
Nowe. Do tutejszej wyższej szkoły prywatnej dla chłopców, obejmującej klasy od seksty aż do niższej sekundy, uczęszcza obecnie 115 uczniów. Lekcyi udziela 9 nauczycieli.

Tutejszy Bank Ludowy nabył nieruchomość przy ulicy Gminnej od handlarza bydła Weinerta za 12000 mr.

Do mego handlu kol. i destyl. poszukuję ucznia, syna uczciwych rodziców. F. Wiśniewski, Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 23.04.1907
10 mk. nagrody otrzyma ten, kto mi pomoże w odnalezieniu kołowca, który mi w sobotę 20 t.m. z podwórza p.Schopsa w W.Komorsku skradziono. Kołowiec 'Victoria' marka 6 Nr. 115256. Herm. Goldmann, murarz, Wielki Komorsk.

Gazeta Grudziądzka 04.05.1907
Nowe. Oo pewnego czasu okradano skarbonki tutejszego kościoła katolickiego. Nareszcie wykazało się, że złodziejem był pewien młodzieniec, który często pomagał zakrystyanowi.

Gazeta Grudziądzka 09.05.1907
Nowe. Miasto nasze straciło na kolejce, kursującej pomiędzy Nowem a Twardogórą, 2000 mr. i to w roku 1904/5.

Mam na złamanie dobrą stodołę pod papą 14 mtr. szer., 18 mtr. dł. Cena podł. ugody. I. Sielski, oberżysta, Komorsk.

Gazeta Grudziądzka 20.05.1907
Posiadłość. Dom i stajnia masywne z 8-12 mrg. roli w Kamionce p. Twardogórą jest pod korzystn. warunk. do nabycia. Ziemia urodzajna, przy tem łąka z torfem. Józef Borucki II, Adl. Kamionken p. Hardenberg.

Gazeta Grudziądzka 21.05.1907
Kościelna Jania, d. 15. 5. 07. Naszą wioskę zamieszkują prawie sami Polacy. Mimo to jest tu jeszcze bardzo wielu takich którzy nie pojmują doniosłości hasła Swój do swego i cisną się do składów żydowskich jak pszczoły do ula. A przecież gazety polskie wciąż nawołują, aby popierać swego a nie żydów i Niemców, którzy nas bojkotują i którzy chcieliby zniszczyć naszą wiarę i narodowość. Czas najwyższy, abyśmy się ocknęli z naszego letargu narodowego i wzięli się do dzieła, inaczej zginiemy i zasłużymy sobie rzeczywiście na wzgardę u naszych wrogów, którzy nazywają nas głupimi Polaczkami. Pokażmy, że my nie jesteśmy głupimi Polaczkami, ale narodem światłym, który wie co robi i do czego dąży. Szanujmy się, a wtenczas i inni będą nas szanowali. Jak bowiem mają nas szanować, kiedy my samych siebie nie szanujemy. Kiedy nie posiadamy godności narodowej i popieramy naszym groszem ciężko zapracowanym tych, którzy czychają na naszą zgubę. Niedawno temu osiedlił się tu kupiec Polak. Soodziewać się więc należy, iż nasi odtąd tylko swego popierać będą. Nie powinni zważać na to, że żyd im czasem cokolwiek taniej sprzeda, bo czyni on to tylko w tym celu, aby zwabić do siebie jak najwięcej Polaczków i zrujnować naszego rodaka. Wie on bowiem, że ów rodak, jako początkujący, nie może z nim konkurować, nie może na razie zupełnie za tę samą cenę sprzedawać, a przytem taki żyd zna też dobrze usposobienie ludu naszego, który, gdy fenyg taniej dostanie, gotów iść milę dalej i tani kupić, a choćby od swego największego wroga. Wszak zdarza sie dość często, że kobiety niosą masło i jaja nawet o kilka mil drogi do miasta dlatego, że dostaną 10 lub 20 fen. więcej, nie bacząc na to, że więcej przez to zmudzą i się strudzą jak to warto. Czemuż to np. ów żyd poprzednio liniej owego towaru nie sprzedawał, a nie dopiero, gdy się osiedlił nasz rodak tej samej branży? Ali, bo wtenczas wiedział, że nasz lud był zmuszony od niego kupować. Nikt jednak wtenczas na zbyt wygórowane ceny nie narzekał.

Gazeta Grudziądzka 23.05.1907
Nowe. Przyaresztowano tu golibrodę Teofila Kłosa, którego podejrzewają o zbrodnię przeciw moralności.

Od 1 lipca poszukuję do mego handlu korzeni, łakoci i restauracyi 2 uczni z dobrem wykształceniem elementarnej szkoły. Edmund Kledziński w Nowem.

Gazeta Grudziądzka 25.05.1907
Nowe. Tutejszy nowy cmentarz został uroczyście poświęcony w pierwszą święto Zielonych Światek przez ks. prob. dr. Muszyńskiego, który przy tej sposobnosci przemówił do zebranych po polsku i po niemiecku.

Poszukuję 2 zdol. młodsz. czel. kraw. na stałą pracę i wys. płacę. St. Reich, Nowe (Neuenburg WPr.)

Gazeta Grudziądzka 27.05.1907
Mam następujące gospodarstwa do sprzedania:
108 mrg. przen. ziemi z dobr. budynkami przy szosie.
24 mrg. jęczm. i żytniej roli z dobr. budynk. zal. 5—6000 mk.
10 mrg. pszen. roli z dobr. budynkami pomiędzy 2 folwarkami.
Oprócz tych mam większe lub mniejsze posiadłości na sprzedaż. O łask. prędkie zgłoszenia prosi I. Neumann, Col. Osterwitt b. Schmentau.

Dojrzały tłusty ser tylżycki przy odbiorze 3 bochenk. po 40 fen., 6 boch. po 38 fen., 12 bochenk. i więcej po 85 fen. za funt, za pobraniem kolej, i dozwol. zwrotu poleca Franc. Reichelt, Pienonskowo b. Schmentau Wpr.

Gazeta Grudziądzka 28.05.1907
Nowe. Tutejszy sąd skazał p. Janickiego z Bukowin na 3 tygodnie więzienia za obrazę nauczyciela Mensla. Pan J. pisał do owego nauczyciela list w sprawie bicia dzieci strajkujących.

Gazeta Grudziądzka 04.06.1907
Nowe. Tutejszy zakrystyan, wszedłszy na poddasze kościoła w celu powiązania liny u małego dzwonu, spostrzegł bardzo napsutego trupa. Jest to podobno niewiasta szpitalna Ewartowska, która w lutym br. znikła. Ewartowska liczyła 85 lat; podpada zatem, w jaki sposób się tam dostała.

Gazeta Grudziądzka 06.06.1907
Nowe. Przyaresztowano tu nagle mistrza rzeźnickiego Klajnę pod zarzutem rozmyślnego wzniecenia pożaru.

Gazeta Grudziądzka 20.06.1907
Z Warlubia piszą nam, że rodak nasz p. Kajewski z Komorska nabył od Niemca Dehna w Warlubiu 711 morgowy majątek za 350 000 mr. Hakatyści z tego powodu ogromnie się gniewają! Nowemu nabywcy: Szczęść Boże! Red.

Gazeta Grudziądzka 25.06.1907
Parcelacya majątku Warlubia. Celem rozparcelowania nabyłem majątek Warlubie składający się z ca. 711 mrg. pszennej ziemi włącznie dobrych łąk, z pięknem zabudowaniem i sprzedam takowy w większych lub mniejszych parcelach z budynkami lub bez takowych pod korzyst. warunkami. Termin sprzedaży we wtorek 2 lipca 1907 o godzinie 10-tej przed poł. w domu byłego dziedzica. Majątek ten leży 100 kroków od stacyi kolejowej przy głównej ulicy. A. Lipowski, Grudziądz.

Gazeta Grudziądzka 04.07.1907
Nowe. W uroczystość św. Piotra i Pawła święcił p. Jan Orłowski wraz swą małżonką z Twardejgóry rzadką uroczystość złotego wesela. Aktu ślubnego dokonał tutejszy ks. prob. dr. Muszyński. Ze strony rządowej odebrali jubilaci zwykły podarek w sumie 50 mr. - Państwu Orł. życzymy aby się doczekali wesela dyamentowego! Red.

Dojrzały tłusty ser tylżycki przy odbiorze 3 bochenk. po 40 f., 6 boch. po 38 fen., 12 bochenk. i więcej po 35 fen. za funt, za pobraniem kolej. i dozwol. zwrotu poleca Franc. Reichelt, Pienonskowo b.Schmentau Wpr.

Gazeta Grudziądzka 06.07.1907
W Nowem odbył się również wiec Zjednoczenia pod przewodnictwem p. Fankidejskiego, który na sekretarza powołał p. Litkowskiego, a na ławników pp. Frankowskiego i Szufletowskiego. Poseł p. Jan Brejski wygłosił dłuższą mowę o położeniu robotników i rzemieślników. Pan Świnarski mówił o prawach i obowiązkach członków Zjednoczenia. Do zarządu oddziału cieśli i mularzy wybrano panów: Litkowskiego jako przewodniczącego, Fankidejskiego jako jego zastępcę i skarbnika i Jana Szwarca jako sekretarza. Dla innych rzemieślników wybrano delegata w osobie p. Antoniego Redlafa, do którego mogą się zgłaszać nowi członkowie.

Gazeta Grudziądzka 09.07.1907
Biegłą kucharkę znającą się zupełnie na gotowaniu na wysokie zasługi i trwałe stanowisko, poszukuję od 1 paźdz. rb. W. Korzeniewski, Neuenburg WPr.

Gazeta Grudziądzka 13.07.1907
Nowe, 9.7.07, W przyszłą niedzielę, dnia 14 bm. odbędzie się wielki wiec Zjednoczenia Zawodowego polskiego o godz. 1 po poł. na sali p. Pellowskiej. Spodziewać się należy, iż Rodacy z Nowego, Komórska i okolicy, mianowicie rzemieślnicy i robotnicy na wiec ten licznie przybędą, gdyż chodzi tu głównie o polepszenie ich bytu.

Gazeta Grudziądzka 20.07.1907
Sprzedaż posiadłości 32 mrg. roli ze żniwem 0,5 mili od Nowego (Neuenburg wPr.) natychmiast do sprzedania. Bernhard Baumann, Neuenburg WPr.

Gazeta Grudziądzka 23.07.1907
Nowe. Tutejszy kościół katolicki zostanie odnowiony. W tym celu przybył tu już regencyjny budowniczy Becker. Na powiększenie kościoła rząd się zgodzić nie chciał dla tego, żeby przez to ucierpiała jednolitość pięknej budowy.

Gazeta Grudziądzka 10.08.1907
Od Św. Marcina t. r. poszukuje się gospodarza, 2 fornali z zacięgiem i pasterza do bydła. Majątek leży przy mieście Nowe (Neuenburg Wpr.) Dom. Kończyce (Konschitz b. Neuenburg WPr.)

Gazeta Grudziądzka 13.08.1907
Mam 3 domy mas. z wodociągiem, po 2, 3, 6 pok., przynoszące rocznie dzierżawy 200 tal, oprócz tego 23 mrg. roli z ogrodem na sprzedaż. F. Laskowski, Neuthal b. Neuenburg WPr.

Gazeta Grudziądzka 17.08.1907
Rychława, pow. świecki 12.8.07. Podczas ostatnich wyborów do rady gminnej wybrano tu 8 Polaków a 4 Niemców. Polacy spisali się dobrze. Pan Józef Jasiński nabył tu 9 morgowe gospodarstwo od Niemca za 9000 mr. a katolik Teodor Klewenhagen z Nakła nabył za 12000 mr. karczmę również z rąk niemiecko-luterskich. Pan Jan Gliniecki natomiast sprzedał swój dom Niemce, co nas tu wszystkich do żywego oburza.

RUCH TOWARZYSTW. Zebrania Towarzystw odbędą się w niedzielę dnia 18-tego sierpnia:
w Nowem ludowego o godz. 5 po poł w lokalu pani Pellowskiej. Na porządku dziennym sprawa dobrowolnego wsparcia pośmiertnego.
w Kamionce ludowego o godz. 4 po poł. w zwykłym lokalu

Gazeta Grudziądzka 18.08.1907
Palacz do gorzelni i 2 fornali żonatych potrzebni w Dom. Kończyce (Konschutz bei Neuenburg Wpr.)

Gazeta Grudziądzka 03.09.1907
Z Komórska piszą nam: Protest, który Niemcy założyli swego czasu przeciw wyborowi p. Sasa-Jaworskiego na posła z powiatu świeckiego, polegał po części na tem, że w kilku miejscowościach oddali głosy Polacy, nie mający jeszcze lat 25. Jeden z tych przypadków rozpatrywał teraz sąd grudziądzki, i to w dniu 27 sierpnia, ale Niemcy nie mieli z nim szczęścia. Pan Jan Jasiński z Komórska, obwiniony o spowodowanie fałszywego rezultatu przy wyborach Komórsku, został po znakomitej obronie p. adwokata dr. Łaszewskiego z Grudziądza, uwolniony. Sąd uznał, że lista wyborcza nie była wprawdzie w porządku, ale nie z winy oskarżonego. Wywody prokuratora, który żądał dla oskarżonego 3 tygodnie więzienia, nie zostały uwzględnione. Przy tej sposobności ciekawego dowiedzieliśmy się szczegółu. Dla biura wyborczego sporządził urząd stanu cywilnego (Standesamt) w celu kontroli osobną listę, w której zapisane były daty urodzenia pojedyńczych wyborców. Czy tego rodzaju kontrole przewidziano są prawem wyborczem? — albo czy urzędnik stanu ma obowiązek lub nawet prawo sporządzania takich wykazów dla panów przewodniczących w pojedyńczych okręgach wyborczych? Naszem zdaniem jest ustawienie listy wyborczej rzeczą sołtysa, który używa do tego spisów podatkowych. Skoro lista ta publicznie wyłożona, może każdy wyborca kazać poprawić nieprawidłowości, — a zatem i urzędnik stanu. Odkąd jednakże lista zamknięta, odtąd dalsze kontrolowanie jej, przedewszystkiem przez biuro wyborcze, jest nietylko zbyteczne, ale i niedozwolone, bo prowadzić może do stronniczości i nieporozumień.

Dom mas. nowy, w którym od dawna jest dobrze zaprowadzony interes łokciowy w mieście Prus Zach. jest od zaraz nie później do sprzedania. Zgłosz. przyjm. St. Wiecki, Nowe Neuenburg Wpr. Postplatz.

Gazeta Grudziądzka 10.09.1907
Poszukuję do mojej piekarni UCZNIA od zaraz albo później. K.Golembiowski, piekarz, Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 12.09.1907
Nowe. W czasie przeprawienia się przez Wisłę utonął posiedziciel Lukas z Neuthal. Zwłok jeszcze nie wydobyto.

Nowe. Liczba tutejszych katolickich dzieci szkolnych wynosi 400, protestanckich z żydowskiemi razem 200. Nauczycieli jednak urzęduje tu 6 protestanckich, jeden żydowski a tylko 5 katolickich. - No, to piękne równouprawnienie! Red.

Od Warlubia. Niema prawie dnia, aby się nie wydarzyło jakie nieszczęście kolejowe. Otóż na stacyi kolejowej Espenwerder, w powiecie świeckim, w pobliżu Kamionki, wykoleiły się we wtorek dwa wagony pociągu towarowego. Z ludzi nikt nie został raniony. Pociągi spóźniły się jednak wskutek owego wypadku o półtorej godziny.

Komórsk. Wiec 'Zjednoczenia Zawodowego polskiego', na który przybyło około 100 osób, odbył się pod przewodnictwem p. Wedelsteta. Głównymi mówcami tego wieca byli: pp. Świniarski z Tczewa i Wedelstet z Komórska. Wiec trwał dwie godziny.

Warlubie. Wiec, który się tu odbył za staraniem 'Zjednoczenia Zawodowego polskiego', zagaił delegat p. Świniarski z Tczewa, a przewodniczył mu p. August Krause, który powołał do pióra p. Jana Sendyka, a na ławników pp. Wawrzyna Mańkowskiego i Władysława Porożymskiego. Po przemówieniu p. Bielińskiego z Pelplina, odczytał p. Świniarski ustawy Zjednoczenia Zawodowego polskiego. W końcu zachęcał p. Krause do przystępowania na członków Zjednoczenia Zawodowego polskiego.

Gazeta Grudziądzka 21.09.1907
Wiece odbędą się w niedzielę dn. 22 b.m. w Nowem Zjednoczenia Zaw. Polsk. o godz. 1 po poł. na sali Pellowskiej - Deutsches Haus - Na wiec ten zaprasza Rodaków z miasta i okolicy Zarząd.

Kilka tysięcy prawie nowych bobrowych ogonów ma tanio do sprzedania C. Seefeld, Schmentau Wpr.

Gazeta Grudziądzka 24.09.1907
Kilka tysięcy prawie nowych gąsiorów ma tanio do sprzedania. C. Seefeld, Schmentau Wpr.

Gazeta Grudziądzka 28.09.1907
Nowe, 25.9.07. Pan Glamowski, kupiec z Świekatowa, nabył tu od żyda Oppenheima dom, w którym znajduje się skład łokciowy, za 27,500 mr. Nowemu nabywcy: Szczęść Boże! Red.

Gazeta Grudziądzka 12.10.1907
Z pod Nowego. W Kniatku powiesił się w ogrodzie posiedziciela Rohdego chałupnik Radke z Trylu. Co go do tego spowodowało nie wiadomo.

Sosnowe blochy i deski w rozmaitych grubościach, jako teź blochy dębowe sprzedaje tanio Tartak parowy w Sprindt p. Neuenburg Wpr.

Gazeta Grudziądzka 15.10.1907
Mleczarnia w Komorsku (Gr. Kommorsk West-Pr.) poleca ser tylżycki po 35, 40 i 65 marek za centnar. Wysyłka tylko koleją od 3 chlebów począwszy za pobraniem należytości. Poleca dalej swój śrótak parowy do łaskawego użytku jako też i najlepszy węgiel kamienny z dworca Warlubia. Kupuję też jęczmień i mieszankę (kurmur) po najwyższej cenie. JASIŃSKI.

Gazeta Grudziądzka 29.10.1907
Czeladn. młynarski może się zaraz zgłosić. Miesięczna płaca 30 mk. i wolne utrzymanie. Parowy młyn w Opaleniu, Munsterwalde Wpr. J. Wojtaszewski.

Parcelacya! Posiadłość p. Fr. Majewskiego posiedziciela z Wielk. Komorska, składająca się z ca. 415 mrg. pszennej ziemi, ogrodów, łąk z sianem dla bydła, eleganckiem zabudowaniem, mas. domami komorniczemi, nadkompl. żywym i martwym inwentarzem, będziemy w całości lub parcelach w życzonej wielkości z budynkami lub bez takowych pod bardzo korzyst. warunkami spłaty sprzedawać. Termin sprzedaży we wtorek, dnia 5 listopada rb. o godz. 10 przed połud. na tamtejszem podwórzu. Wielk. Komorsk leży przy szosie do Nowego (Neuenburg), kościoł, poczta mleczarnia w miejscu. A. Lipowski, Grudziądz. Fr. Majewski, Wielk. Komorsk (Gr. Kommorsk).

28. 10. 07. W przyszłą niedzielę dnia 3 listopada odbędzie się tu wieczorem o godz. 7 w hotelu Deutsches Hąus polskie przedstawienie amatorskie. Przypuszczać należy, że rodacy tutejsi z owej sposobności skorzystają i jak najliczniej na owe przedstawienie się stawią.

Gazeta Grudziądzka 07.11.1907
Nowe. W przeszłym tygodniu zasądzony został tu robotnik Jakób Kaczerzewski z Lalków na 4 miesiące więzienia za najście szkoły i odgrażanie się nauczycielowi i organiście Czarnojahnowi.

Komorsk d. 3. 11. 07. Dnia 25 października założył ks. prałat Wawrzyniak dla naszej wioski i okolicy Bank ludowy. Istnieje tu wprawdzie już od 10 lat spółka raiffeisenowska, ale jak wszystkie inne tego rodzaju spółki, tak i ta stoi na gruncie niemieckim, bogaci niemieckich panków w Gdańsku i ma się też łączyć z hakatystowskim 'Bauernbankiem'. Nic nam po takich niemieckich bankach, kiedy możemy mieć spółkę swoją. Dlatego też grono powszechnie tu szanowanych obywateli utworzyło bank prawdziwie polski. Chwilowo czekamy jeszcze na potwierdzenie sądowe, a gdy to nadejdzie, rozpocznie bank ludowy swą działalność w nowym domu p. Soleckiego. Jesteśmy przekonani, że rodacy nasi z radością powitają polski bank i z tem większem zaufaniem do niego udawać się będą, ponieważ do zarządu i rady nadzorczej należą ludzie trzeźwi i rozsądni, którzy bankiem dobrze pokierują. Spółka nasza dawać będzie te same korzyści jak kasa raif., dlatego dla każdego rodaka rzecz jasna, dokąd się teraz z pieniędzmi lub po pieniądze t. j. udawać — tylko do Banku ludowego. — Nowopowstałej spółce polskiej życzymy jak najlepszego powodzenia! Red.

Gazeta Grudziądzka 09.11.1907
Nowe. Przy ostatnich wyborach do rady miejskiej, które odbyły się 2 i 4 bm., przeszli Niemcy. Z Polaków nikogo nie wybrano. — Szkoda! Red.

Nowe. Rodakom tutejszym zwraca się uwagę na dzisiejsze ogłoszenie, dotyczące przedstawienia amatorskiego, przeznaczonego głównie dla ludu, gdyż bilety nabyć można tym razem po zniżonych cenach.

Gazeta Grudziądzka 21.11.1907
Sprzedam moją posiadłość we wsi kość. nad szosą, 10 mórg dobrej ziemi, 5 mórg 2 kośnej łąki. Budynki kompletne z inwentarzem. Cena podług ugody. Fr. Górski, Gr. Kommorsk.

Gazeta Grudziądzka 23.11.1907
Komorsk 21.11.07. Jeszcze niespełna cztery tygodnie upłynęły, jak założono tu Bank ludowy, a już dziś mogę się z miłą nowiną podzielić, że tenże sądownie zapisany został, więc sąd w Nowem nam żadnych trudności nie robił. Do Zarządu należą pp.: właściciel mleczarni Jasiński, obywatele Ostrowski i Jamczek, wszyscy z Komorska. Rada nadzorcza składa się z następujących panów : dzierżawca plebanki Baniecki z Komorska przewodniczący, właściciel folwarku Majewski z Warlubia jego zastępca, dalej obywatele Franciszek Karpiński, Jan Mańkowski, Ignacy Szarafiński, Franciszek Orzechowski z Komorska, Antoni Kazubowski i Jan Daszkowski z Warlubia i Konstanty Suchy, dzierżawca plebanki z Bzowa. Działalność swą bank niebawem rozpocznie. Listy i pieniądze przesyłać można pod adresem: Bank ludowy w Komórsku (Gr. Kommorsk WPr.)

Gazeta Grudziądzka 28.11.1907
W Kończycach pod Nowem zmarła niespodzianie w zeszły poniedziałek w południe żona właściciela tegoż majątku, p. Stanisława Wojnowskiego, ś. p. Walerya z Kamińskich - Wojnowska. Cios to dla pozostałej rodziny tem dotkliwszy, iż nieboszczka była pod każdym względem zacną osobą, wierną żoną, dobrą matką, oraz szczerą Polką. — Niech Bóg duszy Zmarłej da wieczny odpoczynek, a Małżonka Jej i całą Rodzinę pocieszyć raczy! Ze swej strony wyrażamy Im najszczersze współczucie.

Gazeta Grudziądzka 30.11.1907
Komorsk dnia 27. 11. 07. Zarząd i Rada Nadzorcza banku Ludowego tutejszego wywiesił następującą odezwę, która zasługuje na uwagę i dalszego ogółu naszego. Odezwa brzmi jak następuje:
Rodacy! Założyliśmy Bank ludowy na Komorsk i okolicę. W Imię Boże rozpoczynamy naszą działalność. Cel jest dobry i wzniosły. Każdy Polak i Polka powinni oszczędzać, a grosz oszczędzony wypożyczyć. Lecz pamiętaj, Bracie Rodaku, że grzechem narodowym jest składać grosz oszczędzony w kasach obcych, nam wrogich, na naszą własną szkodę. Grosz polski do Banku Ludowego polskiego złożyć należy, gdzie jest bezpieczny. Ponieważ już oszczędności od jednej marki począwszy odbieramy, przeto każdy, chociaż najuboższy coś oszczędzić może. Hasło nasze Jednością silni! Od oszczędności płacimy 4,5 procent, więc więcej niż kasy okoliczne dać mogą. Biuro nasze znajduje się w domu p. Soleckiego, jest w wtorki i czwartki od 1 do 3 godziny popołudniu i w niedziele zaraz po nabożeństwie otwarte. Rodacy, pamiętajcie na hasło: Swój do swego i do nas przystępujcie!Zarząd.

Z Bzowa piszą nam, że tamtejsi rodacy zapominają o haśle: Swój do swego! i swój ciężko zapracowany grosz zanoszą do obczych. Postępowanie takie jest nagany godne! Red.

Wiec w Świeciu, który się odbył celem założenia Tow. wyborczego, zagaił p. Wojnowski z Kończyc, i na ogólne życzenie mu przewodniczył. Sprawozdanie poselskie wygłosił p. poseł Jaworski. Następnie przemawiał p. redaktor Kowalski. W końcu założono Towarzystwo wyborcze, którego przewodniczącym został p. Wojnowski z Kończyc, skarbnikiem p. Wojnowski z Wierzchów a sekretarzem p. Różycki ze Świecia.

Gazeta Grudziądzka 03.12.1907
Od Nowego. W tak sympatycznym domu pp. Wojnowskich w Kończycach zebrała się w piątek po poł. z bliska i zdaleka bardzo znaczna ilość krewnych, przyjaciół i znajomych rodziny, dotkniętej żałobą, oraz parafian z miejsca i z miasta, aby złożyć cześć zgasłej zacnej niewieście ś. p. Waleryi Wojnowskiej. Liczba księży wynosiła 12. Piękną mowę żałobną w domu wygłosił proboszcz parafii ks. dr. Muszyński, który też prowadził kondukt żałobny do kościoła parafialnego w Nowem. Eksportacya odbyła się pieszo. W kościele przemówił, rozrzewniając słuchaczy, ks. prob. dr. Wolszlegier z Pieniążkowa. Pogrzeb odbył się w sobotę przed poł., a brało w nim udział 15 księży. Nabożeństwo żałobne odprawił ks. dr. Wolsziegier, mowę pogrzebową w kościele miał wikary nowski ks. Dekowski, kondukt do grobu prowadził ks. Kamiński, wikary z Brodnicy a bliski krewny zmarłej, który też nad grobem przemawiał. Cześć pamięci zacnej Polki-obywatelki!

W sprawie Gajewa o którem to w Gazecie Toruńskiej donoszono, że jest zagrożone przez kolonizacyę, pisze teraz Gaz. Tor. co następuje: Odwiedził nas z polecenia pani Kossowskiej, właścicielki Gajewa, która od dłuższego czasu jest cierpiąca, przedstawiciel znanej firmy Loga i Sp. i odświadczył nam, że pani Kossowska, która już od lat wszelkie swe interesa przez wspomnianą firmę załatwia, w ogóle majątku swego sprzedać nie zamyśla i kolonizacyi nigdy nie sprzeda. Obawy zatem, że Gajewo dostanie się w ręce kolonizacyi są bezpodstawne.

Gazeta Grudziądzka 17.12.1907
Warlubie. Odbyło się tu zebranie hakatystyczne, liczące około 200 osób. Zjechał na nie też znany agitator hakatystyczny profesor dr. Haidenhain z sławnego Malborka i opowiadał stare bajki o Polakach, w które tylko mogą wierzyć hakatyści, zaślepieni w swej nienawiści do wszystkiego co polskie.

Z Komorska, 29.11.07. W sobotę dnia 23 b.m. nastąpiło pierwsze zgromadzenie Zarządu i Rady Nadzorczej nowo założonego Banku ludowego. Czynność członków Zarządu podzielono w ten sposób, że p. Jasiński obejmie urząd dyrektora, p. Janeczek urząd kasyera a p. Ostrowski kontrolera. Do komisyi rewizyjnej należą pp. Baniecki, Karpiński i Mańkowski. Przewodniczącym zaś Rady Nadzorczej jest p. Baniecki a jego zastępcą p. Majewski. Stopę procentową od oszczędności w Banku złożonych ustanowiono na 4,5 od sta. Organami Banku są 'Gazeta Grudziądzka' i 'Pielgrzym'. Zakupno umeblowania szafy żelaznej i dzierżawę lokalu już uskuteczniono. Zarząd tutejszej spółki niemieckiej Raiffeisenowskiej, do którego należą sami Polacy, mianowicie pp. Wedelstaedt, który jest zarazem i prezesem Towarzystwa Ludowego, Kitowski, Józef Piechocki, Kleina i Pepliński wszelkiemi siłami stara się, ażeby nasz nowy Bank zaraz w zarodku zgnieść. I tu wylazły szydła z miecha dobrodziejstw kas niemieckich. Raiffeisen niby nie pracuje z wekslami, bo te są niebezpieczne. O jak wiele niebezpieczniejsze są tak zwane 'szuldszeiny', które przeszwargotawszy w języku niemieckim, dłużnikowi podpisać każą w kasach Raiffeisena, o tem już niejeden Polaczek przedtem, a teraz przy zakładaniu Banku ludowego ci przekonać się mogą, którzy się do zakładania przyczynili. Otóż szuldschein kasy Raiffeisenowskiej, tak jest wystawiony, że Zarząd może dłużnikowi kapitał wraz z procentami bez wszelkiej przyczyny i bez wypowiedzenia nakazać natychmiast wypłacić. Z tego przywileju skwapliwie skorzystał Zarząd kasy Raiffeisenowskiej wraz z Radą Nadzorczą, na której czele jest p. Podorzymski, i nakazali członkowi Zarządu banku, p. Jasińskiemu, dług na jego mleczarniach w Komórsku i Pieniążkowie pewno zahypotekowany, około 30000 marek wynoszący, w przeciągu 3 tygodni spłacić. To samo spotkało i p. Janeczka i p. Suchego z Bzowa, któremu około 5000 marek wypowiedziano 24 b.m., a które ma wypłacić już 30 b.m., a więc w tygodniu niespełna. W ten sposób, polski Zarząd i polska Rada Nadzorcza niemieckiej tutejszej kasy Raiffeisenowskiej chce odstraszyć od przystąpienia do Banku Ludowego i rozbić takowy. Dzięki Bogu, mamy pewność, że członkowie zagrożeni swe powinności wypełnią, a lud polski reszty dopełni i od wszelkich kas niepolskich się odwróci, a swój grosz uciułany tylko do swych banków ludowych odda. Więc bracia od Was zależy dać pokwitowanie kasom niemieckim.

Gazeta Grudziądzka 19.12.1907
Z Komórska odebraliśmy od jednego z członków tamtejszej kasy Reiffeisen dłuższą korespondencyę, raczej odpowiedź na korespondencye z Komórska, umieszczone w numerach 134, 144 i 148 naszej 'Gazety'. Korespondent nasz oświadcza, że z owej kasy mają Polacy około 300.000 mr. pożyczki. Trudno więc ludziom, którzy są członkami owej spółki, natychmiast przystąpić do polskiego Banku ludowego, gdyż w takim razie powinni wedle ustaw natychmiast zwrócić pożyczone pieniądze. Zarząd zaś owej kasy, wypowiadając pieniądze tym panom, którzy przystąpili do Banku ludowego, nie uczynił tego ze względów osobistych lub nie patryotycznych, lecz tylko, aby zadosyć uczynić ustawom odnośnej kasy. — Spodziewamy się, że tą sprawę tamtejsi rodacy sami załatwią i z tego powodu zamykamy w tej sprawie dalszą dyskusyę. Z naszej strony zaznaczamy tylko, że instytucye polskie w pierwszym rzędzie popierać należy! Red.

Gazeta Grudziądzka 21.12.1907
W Komorsku, pow. świecki odbyło się zebranie Tow. Ludowego w przeszłą niedzielę, dn. 15 bm., na sali p. Podorzymskiego o godz. 5 wiecz. Obrady zagaił przewodniczący p. Wedelstedt. Następnie odśpiewano pieśń: 'Jezu zmiłuj się.' Po przemowie p. przewodniczącego, który powitał członków, a mianowicie tych, którzy po ukończeniu róbót rolnych powrócili z stron, niemieckich, wygłosił p. dr. J. Ulatowski, red. 'Gaz. Grudz.', wykład dotyczący historyi żydów, którzy pomimo utraty niepodległości, a nawet kraju ojczystego, nie zginęli wśród rozmaitych narodów. W końcu swej przemowy zwrócił mówca uwagę na potrzebę oświaty, łączności obowiązkowości, a mianowicie trzeźwości, jaką się szczególniej odznaczają żydzi. P. przewodniczący wyraził podziękowanie w imieniu zebranych za zajmujący wykład i przypomniawszy członkom o obowiązkach względem Towarzystwa, zamknął zebranie o godz. 8 wiecz. Poprzednio zaśpiewano pieśń nabożną: 'Nie opuszczaj nas.' Uczestników było na zebraniu około 90.

Nowe. Zebranie Tow. ludowego odbędzie sie w niedziele, dnia 22 bm., o godz, 5-tej po poł. w lokalu p. Pellowskiej. Na tem zebraniu będzie obecny pewien mówca, przysłany od Związku Tow. Lud., oprócz tego będą na porządku dziennym bardzo ważne sprawy, prosimy przeto o liczny udział. Zarzad.

Z Bzowa użala się pewien młody wiarus, że tamtejsi rodacy tak mało korzystają z tamtejszej Czytelni ludowej, która zawiera bardzo piękne dzieła — W czasie obecnych długich wieczorów powinna szczególnie młodzież polska zabrać się do czytania książeki gazet polskich! Red.

Gazeta Grudziądzka 28.12.1907
W Nowem, pow. świecki, zagaił prezes p. Wojnowski z Kończyc zebranie Towarzystwa Ludowego w niedzielę dnia 22 bm. o godz. 5 po poł. w lokalu pani Pellowskiej. Najprzód odśpiewano pieśń: Zdrowaś Marya. Następnie poruszył sprawę wstrzemięźliwości od alkoholu p. przewodniczący. Referat w tej sprawie wygłosił redaktor p. L. Kowalski z Pelplina, polecając założenie Towarzystwa wstrzemięźliwości czyli Wyzwolenia. Zabierali głos w tej sprawie pp. dr. J. Ulatowski, red. Gaz. Grudz., Frankowski, Znaniecki, przewodniczący p. Wojnowski oraz referent mający zamiar założenia Tow. Wyzwolenia mają się zgłaszać do p. Frankowskiego. Dalej poruszył p. przewodniczący sprawę Towarzystwa wyborczego na powiat świecki, którego ustawy odczytał. Podczas przerwy w obradach zapisywano nowych członków, których zgłosiła się spora liczba. O obydwóch projektach ustawy o wywłaszczeniu Polaków z ziemi ojczystej i zakazie mowy ojczystej na zebranich, przemawiał p. dr. J. Ulatowski, red. Gaz. Grudz. W przemowie podał on ważniejsze głosy gazet zagranicznych, uczonych i myślicieli obcych narodów.jak np. list sławnego pisarza norweskiego Bjornsona do posła p. Kulerskiego, którzy jednomyślnie wyrazili swe oburzenie i potępienie tego barbarzyńskiego projektu. Rezolucyą z protestem, odczytaną przez p. dr. J. Ulatowskiego, taką samą, jaką przyjęto w Polskiem Cekcynie, gdzie, jak wiadomo, przemawiał poseł nasz p. W. Kulerski, przyjęto jednogłośnie. Dalej zwracano uwagę na wypełniania hasła Swój do swego i wyrażono ubolewanie i niezadowolenie, że z kupców i obywateli z Nowego nikt się nie zjawił, choć żądają poparcia od rodaków. Zwrócono też uwagę na konieczność pielęgnowania śpiewu rodzimego w Towarzystwie. W tym celu wyda patronat śpiewnik z nutami dla Towarzystw. W rozprawach tych zabierali głos pp.: Wojnowski, redaktor L. Kowalski, Czerwiński, dr. J. Ulatowski, redaktor Gaz. Grudz., i Frankowski, który polecił popieranie naszego handlu obrazów i dewocyonalii, który założył organista p. Frydrychowski. Po wyczerpaniu obrad, wzniesieniu zwykłych okrzyków i podziękowaniu mówcom za ich słowa pouczające, zamknął przewodniczący p. Wojnowski zebranie o godz. 7 wieczorem. Poprzednio zaśpiewali zebrani, których było do 100 osób, pieśń Serdeczna Matko.

Komorsk, Od Nowego Roku płacimy od składków (depozytów) po 5 procent za ćwierćrocznem wypowiedzeniem, przyjmujemy składki od 5 f. począwszy każdego czasu w domu p. Lemki, Zarząd: Wedelstaedt. Kleina. Piechocki Kitowski. PelplińsKi.

Gazeta Grudziądzka 31.12.1907
Z Komórska piszą nam: Bank Ludowy tutejszy bardzo pomyślnie się rozwija. Mieliśmy od 1—15 grudnia obrotu bankowego przeszło 90 tysięcy marek, więc jak na tak młody bank pokaźna to sumka. Miejmy nadzieję, że przy jednomyślnem działaniu rodaków bank stanie się prawdziwem dobrodziejstwem nie tylko dla składających oszczędności, lecz i dla potrzebujących pożyczki.

Chałupnikowi Ignacemu Wolskiemu spadł przy zładywaniu drzewa kloc na nogę i okropnie mu ją połamał.

Reszta mego gospodarstwa położonego w gburskiej wsi Komorsku, składające się z około 80 mrg pruskich, połowa dw. kośnych łąk (siano dla krów) i około 40 mrg. pszennej roli i dobrymi budynkami i kompletnym inwentarzem mam zamiar w całości lub w parcelach pod dogodnymi warunkami sprzedać. Termin sprzedaży odbędzie się 8-go stycznia od godziny 10 z rana w mojem pomieszkaniu. Ksawery Piłat, Komórsk.

Poszukuję do Meklenburga na folwark 4 chłopów i 4 dziewcząt lub chłopaków na wysoką zapł. J. Lewandowski, przedsięb AdL Kamionken p.Hardenberg

 

Zebrał: arek

admin@miasto-nowe.com

Komentarze
#1 | arek dnia sierpień 20 2013 21:20:39
uzupelnilem o GG 13.03.1900, 09.03.1905.
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.
Oceny
Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą oceniać zawartość strony

Zaloguj się, żeby móc zagłosować.

Brak ocen. Może czas dodać swoją?
Logowanie
Nazwa użytkownika

Hasło



Nie możesz się zalogować lub nie masz konta?
Skontaktuj się z administratorem portalu - admin@miasto-nowe.com
Losowa Fotka
Ostatnie komentarze
News
Dziękuję i wzajemnie ż...
Wzajemnie Arku. Tym sz...
12 października ukaże ...
Dziesięć lat... Aż tru...
Tak jak pisze kapa - z...
Artykuły
Uzypełnienie, [url]htt...
ciekawy materiał dotyc...
[img]https://bi.im-g.p...
58Wiktoria prosze: [ur...
Arek, masz jakiś link ...
Informacja do 58Wiktor...
Dodatkowa informacja d...
Bies, masz może zdjęci...
Tak, została część bud...
Super, dziękuję. Coś n...
Fotogaleria
Poniżej link do wspomn...
Wystawa została zorgan...
Dzieki za kolejne info...
Na wystawie w zamku je...
Obecnie to juz history...
Dziękuję za informację.
Kapa daj namiar mniej ...
Nawet tyle nie zostało...
Piękne czasy, piękne m...
Portal ma się dobrze, ...
[i]Kurier Bydgoski 03-...
Kolejna publikacja z n...
[i]"Zakłada się park m...
Musi byc to gdzies udo...
Ciekawe ile osób otrzy...
Ile drzew rosło w tamt...
Ciekawy i rzetelny art...
R.I.P. (*) (*) (*)
Piękny motocykl : [url...
chyba tak ;)
Ostatnie artykuły
· Przyjaciel 1900 - 1901
· Fragmenty książki El...
· Przyjaciel 1899
· Przyjaciel 1897 - 1898
· Przyjaciel 1896
Ostatnio na forum
Najnowsze tematy
· Artykul "Utracona pr...
· Co z tym Neuenburgie...
· Rodzina Stasiewskich
· Wszelkie info o lini...
· Młynarz z Nowego Fra...
Najciekawsze tematy
Brak tematów na forum
Ostatnio dodane zdjęcia

Nadanie imienia sali...

...a swego nie znacie.

Stary cmentarz

Bar Sambor

Po schodach w górę i...

Blacharz i Mistrz de...

Katastrofa samochodo...

Nowe - ośrodek przem...

Targi Meblowe w Nowe...

Otwarcie Targów Mebl...

W królestwie stolarz...

Organizatorzy Targów...

Targi Meblowe w Nowem

Katastrofa samochodo...

Z uroczystości 3- ma...

W Persie 30 XI 2019

Bzowo Restauracja M....

Planty zimą

Piękna niedziela w N...

Piękna uroczystość n...

W przyszłym roku tar...

W pomorskiej stolicy...

Królewstwo meblarzy ...

Jubileusz zasłużoneg...

Cenny zabytek histor...

Grupa członków Stron...

Sambor I gdański

Z WĘDRÓWEK PO POMORZ...

Wycieczka parowcem C...

Niespodzianka
Wygenerowano w sekund: 0.41 - 28 zapytań MySQL 16,001,598 unikalnych wizyt